مادام دیولافورا و همسرش دو غارتگر آثار باستانی ایران

خانواده دیولافوا به نام باستان شناس به ایران آمدند. اما در عمل غارتگر و دزد اموال و دارایی و تاریخ این کشور بودند. ایشان با تمام توان نسبت به غارت اموال تاریخی و عتیقه ها پرداختند و هر چه یافتند به کشور فرانسه و موزه لوور ارسال کردند. آثار بسیار زیاد موجود در موزه لوور از ایران، حاصل دزدی و غارتگری این خانواده بود. وی در کتاب خود به صراحت به این نکته اشاره کرده است. ژان دیولافوا در کتاب خاطراتش راجع به کاخ آپادانای شوش می گوید:
« دیروز گاو سنگی بزرگی را که در روزهای اخیر پیدا شده است با تاسف تماشا می کردم. نزدیک دوازده هزار کیلو وزن دارد! تکان دادن چنین توده ی عظیمی ناممکن است. بالاخره نتوانستم به خشم خود مسلط شوم، پتکی به دست گرفتم و به جان حیوان سنگی افتادم. ضربه های وحشیانه به او زدم. سرستون در نتیجه ی ضربه های پتک مانند میوه ی رسیده از هم شکافت. یک تکه سنگ بزرگ از آن پرید و از جلوی ما رد شد، اگر با چالاکی خودمان را کنار نمی کشیدیم پایمان را خرد می کرد.»
دستاوردها (و غارت‌های) زوج دیولافوا از شوش آن قدر ارزشمند بود و برای فرانسه پربها بود که به خاطر آن به این زوج نشان افتخار لژیون دونور / Légion D’honneur داده شد! یکی از موزاییک‌های کاخ شوش که زوج دیولافوا به فرانسه بردند و اینک در موزه‌ی لوور پاریس نگهداری می‌شود.

مادام ران دیولافوا همسر مارسل اوگوست دیولافورا مهندس راه و ساختمان و باستان شناس فرانسوی از سوی دولت فرانسه برای انجام کاوش های باستان شناسی سه بار به ایران سفر کردند.

اولین مسافرت آنها در سال ۱۸۸۱ ب بنادر جنوبی ایران صورت گرفت.
اشیای باستانی بیشماری بوسیله ی این زوج از کاخهای هخامنشی داریوش بزرگ و اردشیر دوم در شوش به موزه لوور پاریس انتقال یافت که اکنون در معرض نمایش قرار دارد.
۱۳۰سال پیش از او دو هنگام گردش در خوزستان به وجود تپه های باستانی در شوش پی بردند و هنگان باز گشت به کشورشات از مدیر موزه های ملی فرانسه خواتسند تا بودجه ای را برای کاوش این تپه ها در احتیار بگذارند.
این خواسته پذیرفته و در ۳۱هزار فرانک ب آنها پرداخت شد‌.آنها در سال ۱۸۸۴ برای دومیت بار به ایران آمدند و با پادرمیانی دکتر تولوزان پزشک فرانسوی ناصر الدین شاه قاجار اجازه کاوش در شوش را به دست آوردند.طبق این قرارداد قرار شد فلزاتی که کسب می شوند متعلق به دولت ایران باشد و سایر آثار باستانی نصف به نصف تقسیم شود.

زوج فرانسوی مایل نبودند قرارداد را محترم بشمارند .
آنها با فریب مظفرالملک حاکم محلی که دست نشانده ظل السلطان بود به او قبولاندند که در صورت چشم پوشی از تقسیم آثار تلاش می کنند تا دولت فرانسه چند مدال و نشان بدای ظل السطلان بفرستند .
بدین ترتیب ۳۲۷ صندوق از آثار باستانی ایران به وزن تقریبی ۵۰۰تن از راه بندر ب بوشهر رهسپار پاریس شد.
کاوشهای این دونفر ۱۸۸۴ تا ۱۸۸۶ میلادی طول کشید و در این مدت آثار کاخ های هخامنشی کشف شد .
از جمله این آثار ها گاو سنگی بزرگ به وزن حدود ۱۲تن متعلق به سر ستون یکی از کاخها بود.
گفته میشود که هنگام انتقال اشیا یافت شده به فرانسه مادام ژان آسیب های بسیاری را بر آثار بجا مانده وارد ساخته است ژان دیولافوا در کتاب خاطراتش راجع به کاخ آپادانا شوش می گوید:

دیروز گاو سنگی بزرگی را که در روزهای اخیر پیدا شده است با تاسف تماشا می کردم در حدود دوازده هزار کیلو وزن دارد تکان دادن چنین توده عظیمی غیر ممکن است بالاخره نتوانستم به خشم خود مسلط شوم پتکی بدست گرفتم و بجان حیوان سنگی افتادم ضربات وحشانه به او زدم سر ستون در نتیجه پتک مثل میوه رسیده از هم شکافت ….

ورود این آثار به پاریس انجمن علمی فرانسه را مصمم ساخت که امتیاز انحصاری کاوش باستان شناسی را از دولت ایران بگیرد.

کم کم کشف و خروج چنین آثار اعتراض روشنفکران ایرانی را برانگیخت و سر انجام در سال ۱۹۲۷ میلادی مجلس شورای ملی امتیاز کاوش باستان شناسی فرانسویان را لغو کرد.اما قلعه ی آنان در شهر شوش همچنات باقی است تا شرنگ افسوس را در دل ایرانیان بریزد و این حس را برانگیزد که دست کم ۱۰۰سال دیر رسیدیم.
مادام دیولافوا مطالعات و مشاهدات اجتماعی و یافته های باستان شناسی همسرش را به صورت یادداشت های روزانه جمع آوردی کرد و همراه تصاویری که خود نقاشی کرد و در دو کتاب جداگانه انتشار داد.