گوبکلی تپه یا تپه گوبکلی (Göbekli Tepe) یک مکان باستانی در جنوب شرقی ترکیه است که به عنوان یکی از کشفهای مهم در حوزه باستانشناسی شناخته میشود. برخلاف باورهای قدیمی، گوبکلی تپه تاکنون یک پرستشگاه یا یک معبد باستانی قدیمی ترکیه به حساب نمیآید. این مکان معبدی است که در آن فعالیت های روحانی و دینی انجام می شده است.
گوبکلی تپه به عنوان یکی از تاریخچههایی که آثار باستانی در آن پیدا شده است، مورد توجه جهانی قرار گرفته است. این مکان مربوط به دوره نهولیتیک (اوایل زمان نساجی) قرون پیش از میلاد است و بیش از ۱۲ هزار سال قدمت دارد، که این امر آن را به یکی از بزرگترین سایتهای باستانی و کاربردی در جهان تبدیل کرده است.
مجموعه گوبکلی تپه شامل چندین حلقه استوایی است که هر حلقه شامل ستونها و تختهسنگها است. این ستونها به صورت عمودی کنار هم قرار گرفتهاند و تختهسنگها بر روی آنها قرار میگیرند. تختهسنگها نقوش و طرحهای مختلفی دارند که شامل تصاویر حیوانات مانند خرس، لبو، شیر و غیره هستند. این نقوش به نوعی نمادهای دینی و نمونههایی از هنر باستانی هستند.
با توجه به شناسایی این سایت تاریخی، گفته میشود که گوبکلی تپه نشانهای از تغییرات فرهنگی و مذهبی در جوامع نیاسالار و شکل گیری دین و آیینهای مربوط به آن را نشان میدهد. این کشف مهم نشان میدهد که فعالیتهای مذهبی و معبدسازی در زمانهای بسیار قبل از تمدنهای شناخته شده دیگری مانند سومریان و مصریان ریشهدار است.
به عنوان یکی از مکانهای مهم باستانی جهان، گوبکلی تپه تحت حفاظت سازمان میراث جهانی یونسکو قرار دارد و بازدیدکنندگان زیادی را از سراسر جهان به خود جلب میکند. این سایت باستانی به عنوان یک شاهکار هنری و باستانشناسی، مورد مطالعه و تحقیقات بسیاری قرار گرفته و همچنان معماهایی را برای محققان فراهم میکند.
گوبکلی تپه یک مرکز مذهبی باستانی در جنوب شرقی ترکیه است که در دوره نهولیتیک (اوایل زمان نساجی) قرون پیش از میلاد ساخته شده است. این مکان به عنوان یکی از کشفهای مهم باستانشناسی در جهان شناخته شده است و بیش از ۱۲٫۰۰۰ سال قدمت دارد. قرون پیش گوبکلی تپه اولین بار در سال ۱۹۶۳ میلادی، توسط کشاف آلمانی هارتویگ شمیدت شناسایی شد. در سال ۱۹۹۵، باستانشناس آلمانی کلاوس شمیدت به همراه تیمش فعالیتهای باستانشناسی را در این مکان آغاز کردند و پس از بررسیهای اولیه، به نتیجه رسیدند که گوبکلی تپه یک مجموعه باستانی و مکان دینی است که برای بیش از ۵٫۰۰۰ سال مورد استفاده قرار گرفته است.
نام گوبکلی تپه به معنی “تپه با سنگهای بزرگ” است و این مکان شامل چند حلقه استوایی از ستونهای عمودی است که هر حلقه شامل ستونها و تختهسنگها است. ستونها به صورت عمودی کنار هم قرار گرفتهاند و تختهسنگها بر روی آنها قرار میگیرند. تختهسنگها نقوش و طرحهای مختلفی دارند که شامل تصاویر حیوانات مانند خرس، لبو، شیر و غیره هستند. این نقوش به نوعی نمادهای دینی و نمونههایی از هنر باستانی هستند.
با توجه به شناسایی این سایت تاریخی، گفته میشود که گوبکلی تپه نشانهای از تغییرات فرهنگی و مذهبی در جوامع نیاسالار و شکل گیری دین و آیینهای مربوط به آن را نشان میدهد. این کشف مهم نشان میدهد که فعالیتهای مذهبی و معبدسازی در زمانهای بسیار قبل از تمدنهای شناخته شده دیگری مانند سومریان و مصریان ریشهدار است.