رُم باستان

رُم باستان
در آغاز قرن هشتم قبل از میلاد، روم باستان از یک شهر کوچک در رودخانه تیبر در مرکز ایتالیا به امپراتوری تبدیل شد که در اوج خود، بیشتر اروپای قاره، بریتانیا، بیشتر غرب آسیا، شمال آفریقا و جزایر مدیترانه را در بر می گرفت. در میان بسیاری از میراث تسلط روم، استفاده گسترده از زبان های رومی (ایتالیایی، فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی و رومانیایی) برگرفته از لاتین، الفبا و تقویم مدرن غربی و ظهور مسیحیت به عنوان یک دین بزرگ جهانی است.

جمهوری اولیه

قدرت پادشاه به دو قاضی منتخب سالانه به نام کنسول منتقل شد. آنها همچنین به عنوان فرمانده کل ارتش خدمت می کردند. قضات، اگرچه توسط مردم انتخاب می شدند، اما عمدتاً از سنا، که تحت سلطه پاتریسیون ها، یا فرزندان سناتورهای اصلی از زمان رومولوس بود، انتخاب می شدند. سیاست در جمهوری اولیه با مبارزات طولانی بین پاتریسیون ها و پلبی ها (مردم عادی) مشخص شد، که در نهایت از طریق سال ها امتیاز از پاتریسیون ها، از جمله نهادهای سیاسی خود، تریبون ها، که می توانستند قانون را آغاز کنند یا وتو کنند، به قدرت سیاسی دست یافتند.

در سال ۴۵۰ قبل از میلاد، اولین قانون روم بر روی ۱۲ لوح برنزی – معروف به دوازده میز – حک شد و در انجمن روم به نمایش گذاشته شد. این قوانین شامل مسائل مربوط به آیین دادرسی حقوقی، حقوق مدنی و حقوق مالکیت بود و پایه و اساس کلیه قوانین مدنی روم در آینده را فراهم آورد. در حدود سال ۳۰۰ قبل از میلاد، قدرت سیاسی واقعی در رم در سنا متمرکز بود که در آن زمان فقط اعضای خانواده‌های پاتریسیون و ثروتمند پلبی را شامل می‌شد.

گسترش نظامی

در دوران جمهوری اولیه، دولت روم از نظر اندازه و قدرت به طور تصاعدی رشد کرد. اگرچه گول‌ها رم را در سال ۳۹۰ قبل از میلاد غارت کردند و سوزاندند، اما رومی‌ها تحت رهبری قهرمان نظامی کامیلوس دوباره بازگشتند و در نهایت تا سال ۲۶۴ قبل از میلاد کل شبه جزیره ایتالیا را به دست گرفتند. سپس رم با کارتاژ، یک دولت شهر قدرتمند در شمال آفریقا، یک سری جنگ به نام جنگ‌های پونیک انجام داد.

دو جنگ اول پونیک با کنترل کامل رم بر سیسیل، غرب مدیترانه و بیشتر اسپانیا پایان یافت. در جنگ سوم پونیک (۱۴۹–۱۴۶ قبل از میلاد)، رومیان شهر کارتاژ را تصرف و ویران کردند و ساکنان باقیمانده آن را به بردگی فروختند و بخشی از شمال آفریقا را به استان رومی تبدیل کردند. در همان زمان، روم نیز نفوذ خود را به شرق گسترش داد و فیلیپ پنجم پادشاه مقدونیه را در جنگ های مقدونی شکست داد و پادشاهی او را به استان رومی دیگری تبدیل کرد.

فتوحات نظامی رم مستقیماً به رشد فرهنگی آن به عنوان یک جامعه منجر شد، زیرا رومی ها از تماس با فرهنگ های پیشرفته ای مانند یونانی ها سود فراوانی بردند. اولین ادبیات رومی در حدود ۲۴۰ قبل از میلاد با ترجمه آثار کلاسیک یونانی به لاتین ظاهر شد. رومی ها در نهایت بسیاری از هنر، فلسفه و مذهب یونان را پذیرفتند.

عصر امپراتوران روم

حکومت آگوستوس پس از یک قرن اختلاف و فساد روحیه را در رم بازگرداند و پاکس معروف رومانا را آغاز کرد – دو قرن کامل صلح و رفاه. او اصلاحات اجتماعی مختلفی را به وجود آورد، پیروزی های نظامی متعددی به دست آورد و اجازه داد ادبیات، هنر، معماری و مذهب رومی شکوفا شود. آگوستوس به مدت ۵۶ سال حکومت کرد، با حمایت ارتش بزرگ خود و با یک فرقه فزاینده ارادت به امپراتور. هنگامی که او درگذشت، سنا آگوستوس را به مقام یک خدا ارتقا داد و سنت دیرینه خدایی برای امپراتوران محبوب را آغاز کرد.

سلسله آگوستوس شامل تیبریوس (۳۷-۱۴ پس از میلاد) منفور، کالیگولای خونخوار و بی ثبات (۳۷-۴۱) و کلودیوس (۴۱-۵۴) بود که بیشتر به خاطر فتح بریتانیا توسط ارتشش به یادگار مانده بود. این خط با نرون (۵۴-۶۸) به پایان رسید، که افراط و تفریط او خزانه روم را تخلیه کرد و منجر به سقوط و در نهایت خودکشی او شد.

چهار امپراتور در سال پرآشوب پس از مرگ نرون تاج و تخت را به دست گرفتند. چهارم، وسپاسیان (۶۹-۷۹)، و جانشینان او، تیتوس و دومیتیان، به عنوان فلاویان شناخته شدند. آنها تلاش کردند تا افراط و تفریط دربار روم را تعدیل کنند، قدرت سنا را احیا کنند و رفاه عمومی را ارتقا دهند. تیتوس (۷۹-۸۱) پس از فوران بدنام وزوویوس که شهرهای هرکولانیوم و پمپئی را ویران کرد، با تلاش‌های خود برای بازیابی، ارادت مردم خود را به دست آورد.

سلطنت نروا (۹۶-۹۸) که توسط مجلس سنا به جانشینی دومیتیان انتخاب شد، عصر طلایی دیگری در تاریخ روم آغاز شد که طی آن چهار امپراتور – تراژان، هادریان، آنتونینوس پیوس و مارکوس اورلیوس – به طور مسالمت آمیز تاج و تخت را به دست گرفتند و موفق شدند. یکدیگر از طریق فرزندخواندگی، در مقابل جانشینی ارثی. تراژان (۹۸-۱۱۷) با پیروزی بر پادشاهی داکیا (در شمال غربی رومانی کنونی) و پارت، مرزهای روم را به بیشترین میزان در تاریخ گسترش داد. جانشین او هادریان (۱۱۷-۱۳۸) مرزهای امپراتوری را مستحکم کرد (مشهور ساخت دیوار هادریان در انگلستان امروزی) و به کار سلف خود برای ایجاد ثبات داخلی و ایجاد اصلاحات اداری ادامه داد.

در زمان آنتونینوس پیوس (۱۳۸-۱۶۱)، روم در صلح و رفاه ادامه یافت، اما سلطنت مارکوس اورلیوس (۱۶۱-۱۸۰) تحت سلطه درگیری بود، از جمله جنگ علیه پارت و ارمنستان و تهاجم قبایل آلمانی از شمال. هنگامی که مارکوس بیمار شد و در نزدیکی میدان جنگ در ویندوبونا (وین) درگذشت، سنت جانشینی غیر ارثی را شکست و پسر ۱۹ ساله خود را کومودوس به عنوان جانشین خود نامید.